Opleiding in de cassatietechniek en -procedures
Bericht: beroepsopleiding cassatie: cyclus 2019-2023
Hieronder vindt u alle nuttige informatie over de cyclus beroepsopleiding in cassatie voor de periode 2019-2023.
Het betreft de opleiding die om de vier jaar wordt georganiseerd door de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie, op grond van artikel 478, lid 2, van het Gerechtelijk Wetboek. Krachtens voormelde wetsbepaling is het slagen in het examen een voorwaarde om te kunnen worden benoemd tot advocaat bij het Hof van Cassatie.
Die vierjarige opleiding is te onderscheiden van de meer beperkte opleiding in cassatieprocedures in strafzaken, bedoeld in artikel 425, §2, van het Wetboek van Strafvordering en georganiseerd door de OVB (www.advocaat.be) en de OBFG (www.avocats.be). Die opleiding maakt het mogelijk om houder te worden van het getuigschrift dat krachtens voormelde bepaling nodig is om voor het Hof van Cassatie te kunnen optreden in strafzaken.
***
Waarom en voor wie een beroepsopleiding in de cassatietechniek en de cassatieprocedure ?
Het Hof van Cassatie heeft een heel andere taak dan de andere hoven en rechtbanken van de rechterlijke orde. Zijn hoofdopdracht bestaat erin zich uit te spreken over voorzieningen tegen in laatste aanleg gewezen beslissingen waartegen een schending van de wet of van substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen wordt aangevoerd (artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek). Hierbij treedt het Hof van Cassatie niet in de beoordeling van de zaken zelf (artikel 147 van de Grondwet).
Het verloop van een procedure voor het Hof van Cassatie (zie de artikelen 1073 t/m 1121/6 van het Gerechtelijk Wetboek) is ook helemaal anders dan dat van de procedures voor de andere rechtscolleges.
Procederen voor het Hof van Cassatie vergt dan ook andere kennis en vaardigheden dan die waarover advocaten in het algemeen moeten beschikken. Om geïnteresseerde advocaten van andere balies daarmee vertrouwd te maken organiseert de Balie bij het Hof van Cassatie, sinds 1978 reeds, een opleiding in de cassatietechniek en de cassatieprocedure.
De opleiding kan worden gevolgd door wie zelf voorzieningen in cassatie, memories tot staving of memories van antwoord wil opstellen in zaken waarin de bijstand van een advocaat bij het Hof van Cassatie niet is vereist. Maar ook voor wie in burgerlijke, handels- of sociale zaken in zijn conclusies wil anticiperen op een eventuele latere cassatieprocedure, kan een kennis van de cassatietechniek nuttig zijn.
Uiteraard is de opleiding van doorslaggevend belang voor wie ambieert advocaat bij het Hof van Cassatie te worden, nu alleen wie na de vierjarige cyclus geslaagd is in het examen, zich kandidaat kan stellen voor dat ambt (artikel 478, lid 2, van het Gerechtelijk Wetboek).
***
Waaruit bestaat de opleiding en hoe is die georganiseerd ?
Reglement
Over de opleiding in de cassatietechniek en de cassatieprocedure nam de Raad van de Orde een Reglement aan. De gecoördineerde versie van het Reglement is raadpleegbaar via deze link.
Vierjarige cyclus
De opleiding in de cassatietechniek en de cassatieprocedure wordt om de vier jaar georganiseerd. Het programma is over die vier jaren gespreid. Tussentijdse inschrijvingen zijn niet mogelijk.
Taal
De opleiding wordt georganiseerd in het Nederlands en in het Frans. Kandidaten kiezen in welke taal zij de opleiding wensen te volgen.
Lesgevers
De lessen worden gegeven door leden van de cassatiebalie en door magistraten van de zetel van het Hof van Cassatie en van het parket bij het Hof.
Toelatingsvoorwaarden
Om toegelaten te worden tot de beroepsopleiding, moet de kandidaat ingeschreven zijn op het tableau van advocaten van een Belgische Orde. De kandidaat moet aan die voorwaarde blijven voldoen gedurende de volledige opleiding, de dag van de eindproef inbegrepen.
Een inschrijvingsgeld van 300 euro per jaar is verschuldigd, te betalen bij de inschrijving.
Praktische organisatie
De praktische organisatie van de opleiding berust bij de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie. Twee advocaten bij het Hof van Cassatie staan daarvoor in, samen met de secretaris van de cassatiebalie.
Kwaliteitsbewaking
Over de kwaliteit van de opleiding wordt gewaakt door een Raad voor de beroepsopleiding, samengesteld uit de stafhouder van de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie, een door de eerste voorzitter aangewezen lid van het Hof van Cassatie en een door de procureur-generaal aangewezen lid van het Parket bij het Hof.
De twee advocaten bij het Hof van Cassatie die belast zijn met de praktische organisatie van de opleiding, nemen eveneens deel aan de vergaderingen van de Raad voor de beroepsopleiding, zij het met raadgevende stem.
De raad voor beroepsopleiding wijst de leden van de Examencommissie aan. De raad fungeert als «reflectiekamer» en doet aan de Raad van de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie alle nuttig geachte voorstellen in verband met de opleiding en het examen.
Inhoud van de cyclus en evaluatie
De cyclus bestaat uit een theoretisch deel (1e jaar) en een praktisch deel (2e, 3e en 4e jaar), met volgend programma:
1e jaar: hoorcolleges over verschillende aspecten van de procedure en de middelen in cassatie in burgerlijke, sociale, straf- en fiscale zaken.
Het eerste jaar wordt afgesloten met een schriftelijke proef over de materie van de lezingen; het bestaat uit het beantwoorden van 5 vragen.
Enkel de kandidaten die minstens 12 op 20 hebben behaald, mogen overgaan naar het tweede jaar van de cyclus.
2e jaar: gewijd aan strafzaken; elke kandidaat moet, in twee verschillende dossiers, een advies en/of memorie tot staving en een kritische noot opstellen; de werken worden besproken tijdens werkvergaderingen;
3e jaar: gewijd aan burgerlijke zaken: elke kandidaat moet, in twee verschillende dossiers, een advies opstellen over de kansen op slagen van een eventuele cassatievoorziening evenals een kritische noot; de werken worden besproken tijdens werkvergaderingen;
4e jaar: gewijd aan burgerlijke zaken: elke kandidaat moet, in twee verschillende dossiers, een cassatievoorziening en een kritische noot opstellen; de werken worden besproken tijdens werkvergaderingen;
Per jaar van het praktische deel wordt de kandidaat geëvalueerd op zijn schriftelijke werken (advies/memorie/voorziening op 50 punten en kritische noot op 40 punten) en op zijn mondelinge inbreng (op 10 punten). Het gemiddelde van de drie jaren wordt berekend op 20 punten.
De cyclus wordt (op het einde van het 4e jaar) afgesloten met een eindproef, bestaande in het opstellen van een cassatievoorziening. De proef staat op 40 punten, die voor het eindresultaat worden samengeteld met het bovenvermeld gemiddelde.
Een kandidaat is geslaagd indien hij minstens 36 op 60 punten behaalt.
Getuigschrift
Wie slaagt, krijgt het getuigschrift bedoeld in artikel 478, lid 2, van het Gerechtelijk Wetboek.
Het volgen van de cyclus geeft recht op studiepunten volgens de regels die gelden voor de OVB ( www.advocaat.be) en de OBFG (www.avocats.be).
***
Verantwoordelijken voor de praktische organisatie van de cyclus 2019-2023
De leden van de cassatiebalie die instaan voor de organisatie van de cyclus 2019-2023 zijn:
– aan Nederlandstalige kant: Mr Caroline De Baets in 2022 opgevolgd door Mr Martin Lebbe
– aan Franstalige kant: Mr Michèle Grégoire
Zij worden bijgestaan door Mevrouw Virginie Boonen, secretaris van de cassatiebalie.
Inschrijvingen voor de cyclus 2019-2023
Inschrijven voor de cyclus 2019-2023 kan tot 31 december 2019.
De inschrijvingen dienen te gebeuren per e-mail gericht aan de Stafhouder van de Orde van advocaten bij het Hof van Cassatie, op het mailadres [email protected]. Zij moeten het bewijs van inschrijving op het tableau van een Belgische Orde inhouden (een precisering van de Orde en van het nummer op het tableau van die Orde is voldoende).
Na ontvangst van de inschrijvingsmail zal Mevrouw Virginie Boonen een uitnodiging tot betaling toesturen.
***
Kalender voor het eerste jaar van de cyclus 2019-2023
– De ontvankelijkheid van de voorziening in burgerlijke zaken: Mr B. Vanlerberghe – woensdag 15/01/2020, van 14 tot 16 u.
– De ontvankelijkheid en het opstellen van de cassatiemiddelen: Raadsheer B. Wylleman – donderdag 23/01/2020, van 14 tot 16 u.
– De ontvankelijkheid van het cassatieberoep in strafzaken: Raadsheer F. Van Volsem – woensdag 19/02/2020, van 14 tot 16 u.
– De gronden tot cassatie in strafzaken: Mr J. Verbist – woensdag 4/03/2020, van 14 tot 16 u.
– De omvang van de cassatie: Mr P. Vanlersberghe – woensdag 1/04/2020, van 14 tot 16 u.
Kalender voor het tweede jaar van de cyclus 2019-2023
De termijn om het advies (met eventuele memorie tot staving) op het secretariaat van de cassatiebalie neer te leggen, verstrijkt op vrijdag 19 februari 2021 om 12.00u. De termijn is dezelfde voor alle kandidaten.
Vanaf 1 maart 2021 zal kunnen worden gewerkt aan de kritische nota; deze zullen op het secretariaat van de cassatiebalie worden neergelegd uiterlijk op vrijdag 9 april 2021 om 12.00 uur. Ook deze termijn is dezelfde voor alle kandidaten.
Groep I, zaak 1: Bespreking: dinsdag 27 april 2021 (14u00 – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Johan Verbist
Groep I, zaak 2: Bespreking: donderdag 6 mei 2021 (14u00 – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Johan Verbist
Groep II, zaak 1: Bespreking: dinsdag 27 april 2021 (16u30 – 18u30) o.l.v. oud-Stafhouder Johan Verbist
Groep II, zaal 2: Bespreking: donderdag 6 mei 2021 (16u30 – 18u30) o.l.v. oud-Stafhouder Johan Verbist
Kalender voor het derde jaar van de cyclus 2019-2023
De dossiers waarvan het advies moet worden opgesteld, zullen ter beschikking zijn op de website vanaf 1 december 2021.
De termijn om het advies op het secretariaat van de cassatiebalie neer te leggen, verstrijkt op woensdag 9 februari 2022 om 12.00u.
De adviezen waaromtrent de kritische nota moet worden opgesteld, zullen u per post toegestuurd worden tussen 10 en 16 februari 2022; de termijn om de kritische nota op het secretariaat van de Cassatiebalie neer te leggen, verstrijkt op woensdag 30 maart 2022 om 12u00.
Groep I, zaak 1: Bespreking: maandag 25 april 2022 (14u00 – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Johan Verbist
Groep I, zaak 2: Bespreking: dinsdag 19 april 2022 (14u00 – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Willy van Eeckhoutte
Groep II, zaak 1: Bespreking: dinsdag 26 april 2022 (14u00 – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Johan Verbist
Groep II, zaak 2: Bespreking: donderdag 28 april 2022 (14u00 – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Willy van Eeckhoutte
Kalender voor het vierde jaar van de cyclus 2019-2023
De dossiers waarvan de voorziening moet worden opgesteld, zullen ter beschikking zijn op de website vanaf 1 december 2022.
De termijn om de voorziening op het secretariaat van de cassatiebalie neer te leggen, verstrijkt op donderdag 9 februari 2023 om 12.00u.
De voorzieningen waaromtrent de kritische nota moet worden opgesteld, zullen u per post toegestuurd worden tussen 10 en 16 februari 2023; de termijn om de kritische nota op het secretariaat van de Cassatiebalie neer te leggen, verstrijkt op donderdag 30 maart 2023 om 12u00.
Groep I, zaak 1: Bespreking: vrijdag 21 april 2023 (14u00 – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Bruno Maes
Groep I, zaak 2: Bespreking: donderdag 20 april 2023 (14u00 – 16u00) o.l.v. Meester Beatrix Vanlerberghe
Groep II, zaak 1: Bespreking: Woensdag 26 april 2023 (14u – 16u00) o.l.v. oud-Stafhouder Bruno Maes
Groep II, zaak 2: Bespreking: donderdag 20 april 2023 (16u00 – 18u00) o.l.v. Meester Beatrix Vanlerberghe
